Παρασκευή 21 Ιουλίου 2017

Στη Κοιλάδα των Ναών




Η Σικελία πέρα από τα γοητευτικά τοπία της και τα πανέμορφα χωριά της, περηφανεύεται και για ένα ιερό τοπίο, το οποίο αιώνες δεσπόζει σε μία από τις κορυφογραμμές των νότιων ακτών της. Αναφέρομαι σε μία αρχαιολογική Μέκκα, μία από τις σημαντικότερες στην Ευρώπη. Η φημισμένη Κοιλάδα των Ναών στέκεται αγέρωχη στους αιώνες κι εξακολουθεί να μαγεύει κάθε περιηγητή που την επισκέπτεται.
Ξεκινήσαμε αρκετά νωρίς από την Καλτανισέττα για να προλάβουμε τον πρωινό ήλιο στην νότια πλευρά της νήσου. Ο Ακράγαντας είναι σχετικά κοντά, οπότε δε χρειαστήκαμε πάνω από μία ώρα για να φτάσουμε. Η νεώτερη πόλη ισοπεδώθηκε από τους Συμμάχους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στη θέση της έχουν χτιστεί νέα οικοδομήματα, τελείως αδιάφορα και μουντά. Δυστυχώς ο Ακράγαντας θυσιάστηκε κατά την επέλαση των νικητών του πολέμου. Διασχίσαμε βιαστικά την πόλη, η οποία εκείνη τη στιγμή ξυπνούσε κι οι δρόμοι άρχιζαν να ασφυκτιούν από οχήματα και μηχανάκια. Αφού ξεγλιστρήσαμε από την κίνηση, κατηφορίσαμε προς την κοιλάδα.
Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε το 580 π.Χ. και σύντομα έγινε μία από τις πλουσιότερες κι επιφανέστερες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας. Μελανό σημείο στην ιστορία της, υπήρξε η ουδετερότητά της στο πόλεμο των Συρακουσών με την Αθήνα. Λίγο καιρό αργότερα η πόλη λεηλατήθηκε από τους Καρχηδόνιους. Οι λεηλασίες συνεχίστηκαν από τους Ρωμαίους. Μετά τη πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η πόλη πέρασε στους Βυζαντινούς, οι οποίοι συγκέντρωσαν ολόκληρο τον πληθυσμό στο ιερό μέρος για να προστατεύονται καλύτερα από τους επιδρομείς. Αυτή τη φορά ήταν οι Σαρακηνοί που λεηλατούσαν την πόλη μέχρι που την κατέλαβαν το 828 και την μετονόμασαν σε Girgenti. Ακολούθησαν οι Νορμανδοί μέχρι που η πόλη ερήμωσε. Το 1860, οι εναπομείναντες κάτοικοι υποστήριξαν φανατικά τον Γκαριμπάλντι και την ιδέα της ενωμένης Ιταλίας. Το 1927 ο Μουσολίνι επανέφερε το λατινικό όνομα της πόλης, κάτι που έκανε και σ' άλλες πόλεις της Ιταλίας. Όσο για την Κοιλάδα των Ναών, ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.
Κατηφορίζοντας προς την Κοιλάδα, παρατηρούσαμε τα μνημεία μέσα στο αμάξι. Βρίσκονταν σχετικά κοντά στο δρόμο κι έπαιζαν κρυφτό με φυσικά εμπόδια. Ήταν εντυπωσιακό να προσπερνάς τον υπέροχο Ναό της Ομόνοιας και να ανυπομονείς να παρκάρεις το αμάξι για να μπορέσεις να τον θαυμάσεις από κοντά. Στο κατώτερο σημείο της Κοιλάδας έχει ιδιωτικά πάρκινγκ. Εκεί οι ιδιοκτήτες μας ενημέρωναν πως μπορούσαμε να πάρουμε ταξί να μας πάει στο ψηλότερο σημείο κι από εκεί να κατηφορίσουμε. Κατά τη γνώμη μου είναι μεγάλο λάθος να το κάνει κανείς αυτό. Η Κοιλάδα αξίζει να την ανέβει αλλά και να την κατέβει ο κάθε περιηγητής για να απολαύσει τα μνημεία δύο φορές. Έτσι αποφασίσαμε να πάμε με τα πόδια.
Εισχωρήσαμε σε έναν υπέροχο ελαιώνα. Ανάμεσα στις ελιές και στα βράχια, υπήρχαν διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη των ναών (00:05-00:24). Όλα μαζί είχαν γίνει ένα. Η φύση μοιραζόταν την αιωνιότητα των σπαραγμάτων, δημιουργώντας μία απροσδιόριστη αύρα τριγύρω μας. Το παρόν ενωνόταν με το παρελθόν και το ταξίδι στο χρόνο μόλις ξεκινούσε στο μυαλό μας αλλά και στην πραγματικότητα.
Το πρώτο απομεινάρι που συναντήσαμε ήταν ο Ναός των Διοσκούρων (00:25-00:41). Οι Διόσκουροι ήταν παιδιά (δίδυμα) του Δία και της Λήδας και αδέρφια της ωραίας Ελένης. Ήταν θεοί του φωτός και προσωποποιούσαν για τους Έλληνες την εντιμότητα, τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή. Οι Ρωμαίοι πίστευαν πως τα δύο αδέλφια προστάτευαν το στρατό τους κατά τη διάρκεια της μάχης. Από το ναό έχει μείνει σήμερα μόνο ένα γωνιακό κομμάτι. Δυστυχώς δε του δώσαμε το χρόνο που θα πρεπε διότι ανυπομονούσαμε να δούμε τους υπόλοιπους που ήταν πιο καλοδιατηρημένοι.
Λίγο πιο πάνω συναντήσαμε ξαπλωμένα δυο τεράστια γλυπτά, τα οποία βάση του στησίματός τους, πιθανότατα να στήριζαν κάτι (00:57-01:10). Σήμερα, έχοντας χάσει τα χαρακτηριστικά τους από τη φθορά του χρόνου, αναπαύονται στη σικελική γη.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τον Ναό του Ηρακλή (01:15-01:54). Κανείς δεν είναι βέβαιος αν όντως είναι αφιερωμένος σ' αυτόν, αν και στην αρχαιότητα είχε αναφερθεί πως στο εσωτερικό του υπήρχε το άγαλμα του Ηρακλή αλλά και μία ζωγραφική που τον απεικόνιζε βρέφος να πνίγει τα δύο φίδια. Ο ναός είναι στημένος κοντά στην κεντρική πύλη της Κοιλάδας των Ναών κι η αρχιτεκτονική του είναι καινοτόμα για τα δεδομένα της Σικελίας. Το οικοδόμημα λεηλατήθηκε από τους Καρχηδόνιους κι αναστηλώθηκε από τους Ρωμαίους, οι οποίοι έκαναν τις δικές τους παρεμβάσεις.
Αμέσως μετά ο χώρος πλαταίνει για να μας παρουσιαστεί με όλη του τη μεγαλοσύνη, ο Ναός της Ομόνοιας (01:55-02:58). Ο Ναός της Ομόνοιας θεωρείται ο πιο καλοδιατηρημένος ναός της αρχαιότητας (μαζί με το Ναό του Ηφαίστου στην Αθήνα). Οι Ιταλοί τον αποκαλούν "Παρθενώνα της Ιταλίας" κι όχι άδικα. Η όψη του είναι επιβλητική κάτι στο οποίο βοηθάει η υπερυψωμένη επιφάνεια όπου είναι τοποθετημένος. Δίπλα του στεκόταν αρχοντικά μία ανθισμένη αμυγδαλιά η οποία προς στιγμή έκλεβε τις εντυπώσεις από το μνημείο. Χτισμένος με ντόπιο πέτρωμα, χάνει λίγο από την λάμψη του Παρθενώνα, αλλά αυτό δεν μειώνει την ομορφιά του και το δέος που νιώθει κάθε επισκέπτης όταν τον αντικρίζει. Έχω ακούσει πως απ' αυτό το σημείο, θαυμάζει κανείς ένα από τα ομορφότερα ηλιοβασιλέματα της Ιταλίας. Μπροστά από τον ναό βρίσκεται ξαπλωμένος ο "Ίκαρος" του γλύπτη Igor Mitoraj. Παρόμοια γλυπτά του συναντήσαμε και στην  Πομπηία. Υπέροχο το δέσιμο της μοντέρνας τέχνης με τα αρχαία μνημεία.
Ο τελευταίος ναός, ο οποίος βρίσκεται και στο ψηλότερο σημείο της κοιλάδας είναι ο Ναός της Ήρας (03:10-04:06). Κι εδώ αμφισβητείται στο ποια θεότητα είναι αφιερωμένος ο ναός. Παρά τις λεηλασίες που δέχτηκε στην ιστορία του, εξακολουθούν να στέκουν 25 κίονες, δίνοντάς μας το ερέθισμα να φανταστούμε το τεραστίων διαστάσεων μέγεθος του.
Κατηφορίζοντας προς το πάρκινγκ, σταματούσαμε ξανά μπροστά από τους ναούς. Τους θαυμάζαμε, τους περιεργαζόμασταν και προσπαθούσαμε να αποτυπώσουμε τη κάθε τους λεπτομέρεια. Ήταν εντυπωσιακή η αίσθηση που νιώθαμε εκεί. Στην καρδιά της Μεσογείου χτυπάει μία δεύτερη ελληνική καρδιά. Κι εμείς σταθήκαμε τυχεροί που την ακούσαμε και νιώσαμε τους παλμούς της κάτω από τα πόδια μας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου